Επιμέλεια
Δημήτριος Οικονομίδης,
Καρδιολόγος, Νοσοκομείο ΄΄Κοργιαλλένειο – Μπενάκειο΄΄ Ε.Ε.Σ.
Κωνσταντίνος Παπαδόπουλος
Επιμελητής Α΄ Καρδιολογίας, Νοσοκομείο ΄΄Κοργιαλλένειο – Μπενάκειο΄΄ Ε.Ε.Σ.
Το Νοέμβριο του 2018 πραγματοποιήθηκε στο Σικάγο το ετήσιο συνέδριο της Αμερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας (ΑΗΑ 2018). Κατά τη διάρκεια του συνεδρίου παρουσιάστηκαν οι νέες κατευθυντήριες οδηγίες για την αντιμετώπιση των δυσλιπιδαιμιών, τη βηματοδότηση και τις βραδυκαρδίες και για τη φυσική άσκηση στο γενικό πληθυσμό.
Οι κυριότερες μελέτες που παρουσιάστηκαν ήταν οι παρακάτω:
TRED – HFTRIAL: Η διακοπή της αγωγής καρδιακής ανεπάρκειας σε ασθενείς που έχουν αναρρώσει από διατατική μυοκαρδιοπάθεια
Τα αποτελέσματα της μελέτης TRED- HF έδειξαν ότι η διακοπή της αγωγής καρδιακής ανεπάρκειας, σε ασθενείς με διατατική μυοκαρδιοπάθεια, των οποίων έχει επανέλθει η συστολική λειτουργία της αριστερής κοιλίας, έχει σαν αποτέλεσμα την υποτροπή της καρδιακής ανεπάρκειας. Τυχαιοποιήθηκαν 51 ασθενείς 1:1 είτε στη διακοπή της θεραπείας καρδιακής ανεπάρκειας ή στη συνέχιση της αγωγής τους. Τα κριτήρια συμμετοχής στη μελέτη ήταν οι ασθενείς, να είχαν διαγνωσθεί με διατατικού τύπου μυοκαρδιοπάθεια και κλάσμα εξώθησης αριστερής κοιλίας<40% και πλέον να είναι σε στάδιο ΝΥΗΑ Ι, να έχουν κλάσμα εξώθησης >50%, φυσιολογικές τελοδιαστολικές διαστάσεις αριστερής κοιλίας και NT – proBNP <250ng/L. Αποκλείστηκαν ασθενείς με αρρυθμίες που έχρηζαν αγωγής με β αποκλειστή, με μέτρια ή σοβαρή βαλβιδοπάθεια, με νεφρική νόσο, με αρρύθμιστη υπέρταση και γυναίκες σε κύηση. Η μελέτη ήταν τυχαιοποιημένη σε διακοπή και συνέχιση θεραπείας για 16 εβδομάδες και μετά ακολούθησε σχεδιασμό single-arm crossover, με την αρχική ομάδα, που συνέχισε την θεραπεία, να προχωρεί σε διακοπή αυτής. Το καταληκτικό σημείο ήταν η εμφάνιση καρδιακής ανεπάρκειας, η μείωση του κλάσματος εξώθησης κατά 10%, η αύξηση του τελοδιαστολικού όγκου της αριστερής κοιλίας κατά 10%, και η αύξηση του NtproBNP σε τιμές μεγαλύτερες από 400ng/L. Τους πρώτους 6 μήνες, το πρωτογενές καταληκτικό σημείο παρατηρήθηκε σε 44% των ασθενών της ομάδας που διέκοψε την αγωγή έναντι κανενός ασθενούς από την ομάδα που συνέχισε να λαμβάνει φαρμακευτική αγωγή καρδιακής ανεπάρκειας. Τα αποτελέσματα αυτής της μελέτης δείχνουν ότι η διακοπή της αγωγής για καρδιακή ανεπάρκεια σε ασθενείς με DCM που είχαν ανακτήσει τη συστολική λειτουργία της αριστερής κοιλίας έχει ως αποτέλεσμα την υποτροπή της καρδιακής ανεπάρκειας και θα πρέπει πιθανώς να αποφευχθεί, μέχρι να περιγραφούν καλύτερα οι παράγοντες πρόκλησης υποτροπής.
Halliday BP, Wassall R, Lota AS, et al. Withdrawal of pharmacological treatment for heart failure in patients with recovered dilated cardiomyopathy (TRED-HF): an open-label, pilot, randomised trial. Lancet 2018;Nov 11:[Epub ahead of print].
H επίδραση της σακουμπιτρίλης – βαλσαρτάνης στο NT-proBNP σε ασθενείς άμεσα σταθεροποιημένους από οξεία απορρύθμιση καρδιακής ανεπάρκειας. PIONEER – HFTRIAL
H μελέτη PIONEER – HF έδειξε ότι η χορήγηση σακουμπιτρίλης – βαλσαρτάνης σε ασθενείς άμεσα σταθεροποιημένους μετά από επεισόδιο οξείας καρδιακής ανεπάρκειας, μείωσε το NT – proBNP σε μεγαλύτερο βαθμό από ότι η εναλαπρίλη. Παρακολουθήθηκαν για διάστημα 8 εβδομάδων 881 ασθενείς με ιστορικό καρδιακής ανεπάρκειας και σοβαρά επηρεασμένη συστολική απόδοση (ΚΕ < 40%) που νοσηλεύτηκαν λόγω επεισοδίου οξείας καρδιακής ανεπάρκειας με αυξημένα επιπεδα νατριουρητικού πεπτιδίου (NT-proBNP ≥1600 pg/ml ή BNP ≥400 pg/ml). Οι ασθενείς αφού σταθεροποιήθηκαν μετά το επεισόδιο οξείας καρδιακής ανεπάρκειας και 1-10 μέρες μετά την εισαγωγή τους τυχαιοποιήθηκαν 1:1 είτε στη χορήγηση σακουμπιτρίλης – βαλσαρτάνης (24/26 ή 49/51 mg δις ημερησίως) ή εναλαπρίλης (2,5 -5 mg δις ημερησίως). Το πρωτογενές τελικό σημείο που ήταν η μείωση στο NT – proBNP, παρατηρήθηκε σε 46,7% στην ομάδα της σακουμπιτρίλης βαλσαρτάνης, έναντι -25,3% στην ομάδα εναλαπρίλης (p<0,001). Επίσης παρατηρήθηκε σημαντική μείωση στις επανανοσηλείες λόγω καρδιακής ανεπάρκειας στην ομάδα που έλαβε σακουμπιτρίλη βαλσαρτάνη, έναντι της ομάδας που έλαβε εναλαπρίλη. Δεν παρατηρήθηκε διαφορά στην επιδείνωση νεφρικής λειτουργίας και εμφάνισης υπερκαλιαιμίας μεταξύ των δύο φαρμακευτικών αγωγών.
Velazquez EJ, Morrow DA, DeVore AD, et al., on behalf of the PIONEER-HF Investigators. Angiotensin–Neprilysin Inhibition in Acute Decompensated Heart Failure. N Engl J Med 2018;Nov 11:[Epub ahead of print].
REDUCE –ITTRIAL: Ο ρόλος του εικοσαπεντανοϊκού οξέως (EPA) στην καρδιαγγειακή πρόληψη
Τα αποτελέσματα της μελέτης REDUCE–IT καταδεικνύουν ότι η χορήγηση icosapentethyl (EPA), σε ασθενείς με αυξημένα τριγλυκερίδια ορού και καρδιαγγειακή νόσο ή σακχαρωδη διαβήτη που ήταν ήδη σε αγωγή με στατίνη, είχε θετικά αποτελέσματα στη μείωση των καρδιαγγειακών συμβαμάτων και της καρδιαγγειακής θνητότητας. Τυχαιοποιήθηκαν 8179 ασθενείς 1:1 είτε σε icosapentethyl (2gr δις ημερησίως) είτε σε εικονικό φάρμακο. Το σύνθετο πρωτογενές καταληκτικό σημείο αποτελείτο από το σύνολο των καρδιαγγειακών συμβαμάτων και του καρδιαγγειακού θανάτου. Παρατηρήθηκε μείωση στο πρωτογενές καταληκτικό σημείο κατά 25% στην ομάδα που έλαβε EPA (17,2% έναντι 22% [CI], 0.68 έως 0.83; P<0.001). Παράλληλα παρατηρήθηκε σημαντική μείωση στα επίπεδα τριγλυκεριδίων ορού. Στις παρενέργειες υπήρξαν περισσότερα επεισόδια κολπικής μαρμαρυγής (3.1% έναντι. 2.1%, P = 0.004 και σοβαρά αιμορραγικά συμβάματα στο 2.7% των ασθενών στην αγωγή με icosapent ethyl έναντι 2.1% στο εικονικό φάρμακο (P = 0.06).
Bhatt DL, Steg G, Miller M, et al., on behalf of the REDUCE-IT Investigators. Cardiovascular Risk Reduction With Icosapent Ethyl for Hypertriglyceridemia. N Engl J Med 2018; Nov 10: [Epub ahead of print].
Η χορήγηση βιταμίνης D δεν μειώνει τα καρδιαγγειακά συμβάματα – VITALTRIAL
Η μελέτη VITAL συμπεριέλαβε 25,871 άνδρες και γυναίκες σε παρακολούθηση 5.3 ετών για το ρόλο της vitamin D και των Ω3 λιπαρών οξέων στην εμφάνιση διηθητικού καρκίνου και καρδιαγγειακών συμβαμάτων. Οι ασθενείς τυχαιοποιήθηκαν 1:1 είτε στη χορήγηση βιταμίνης D3, είτε στη χορήγηση Ω3 ή έλαβαν εικονικό φάρμακο. Όλοι οι ασθενείς ήταν άνω των 50 ετών (ή 55 για γυναίκες) και ήταν ελύθερου ιστορικού καρδιαγγειακής νόσου ή κακοήθειας. Καρκίνος διεγνώσθη σε 1617 άτομα (793 στην ομάδα βιταμίνης D και 824 στην εικονική θεραπεία; hazard ratio, 0.96; 95% confidence interval [CI], 0.88 – 1.06; P = 0.47). Καρδιαγγειακό επεισόδιο είχαν 805 άτομα (396 στην βιταμίνη D και 409 στην εικονική θεραπεία, hazard ratio, 0.97, 95% CI, 0.85 – 1.1; P = 0.69). Αντίστοιχα δεν εμφανίστηκε στατιστικά σημαντική διαφορά στην εμφάνιση νεοπλασίας (6.3% vs. 6.2%, HR 1.03, 95% CI 0.93-1.13, p = 0.56) και στην εμφάνιση καρδιαγγειακών συμβαμάτων (3.1% vs. 3.2%, hazard ratio (HR) 0.97, 95% confidence interval (CI) 0.85-1.1) μεταξύ της ομάδας που έλαβε Ω3 λιπαρά οξέα και της ομάδας που έλαβε εικονικό φάρμακο. Επίσης καμία από τις 2 παρεμβάσεις δεν μείωσε την ολική θνητότητα.
Manson JE, Cook NR, Lee IM, et al., on behalf of the VITAL Research Group. Vitamin D Supplements and Prevention of Cancer and Cardiovascular Disease. N Engl J Med 2018;Nov 10:[Epub ahead of print].
Η χορήγηση dapagliflozin σε ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 μειώνει τις νοσηλείες για καρδιακή ανεπάρκεια – DECLARE – TIMI 58 TRIAL
H μελέτη DECLARE-TIMI 58 μελέτησε ασθενείς με καρδιαγγειακή νόσο και σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 που έλαβαν τον SGLT2 inhibitor dapagliflozin. Στη μελέτη τυχαιοποιήθηκαν 17.160 ασθενείς σε αναλογία 1:1 είτε στη χορήγηση dapagliflozin είτε στη χορήγηση εικονικού φαρμάκου. Στο πρωτογενές καταληκτικό σημείο η dapagliflozin πληρούσε το κριτήριο της μη-κατωτερότητας για τα MACE (8.8% vs. 9.4%, hazard ratio (HR) 0.93, 95% confidence interval (CI) 0.84-1.03, p < 0.01 for noninferiority; p = 0.15 for superiority). Στα δευτερογενή σημεία φάνηκε ότι η χορήγηση dapagliflozin μείωσε τη συχνότητα νοσηλειών λόγω καρδιακής ανεπάρκειας και το καρδιαγγειακό θάνατο, ενώ ταυτόχρονα υπήρχε σημαντική αύξηση στη συχνότητα λοιμώξεων του ουροποιογεννητικού και στη συχνότητα διαβητικής κετοξέωσης σε σχέση με το εικονικό φάρμακο.
Wiviott SD, Raz I, Bonaca MP, et al., on behalf of the DECLARE–TIMI 58 Investigators. Dapagliflozin and Cardiovascular Outcomes in Type 2 Diabetes. N Engl J Med 2018;Nov 10:[Epub ahead of print].