Αθηροσκλήρωση ονομάζεται η σκλήρυνση των αρτηριών λόγω συσσώρευσης πλάκας από ασβέστιο, λίπη και χοληστερόλη. Μπορεί να οδηγήσει σε θρόμβους αίματος, εγκεφαλικό και καρδιακή προσβολή ή καρδιακή ανεπάρκεια. Συνήθως έχει συσχετιστεί με ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας.
Ωστόσο, μια νέα μελέτη σκιαγραφεί έναν αυξημένο κίνδυνο στους νεότερους ενήλικες για την λεγόμενη «σιωπηλή» αθηροσκλήρωση, υποδηλώνοντας ότι παράγοντες κινδύνου όπως η υψηλή χοληστερόλη και η υπέρταση θα πρέπει να αντιμετωπίζονται νωρίτερα στη ζωή για να αποφευχθεί η περαιτέρω ανάπτυξη της νόσου.
Η μελέτη, που πραγματοποιήθηκε στο Centro Nacional de Investigaciones Cardiovasculares (CNIC) της Ισπανίας και δημοσιεύτηκε στο Journal of the American College of Cardiology, ανέλυσε τις βασικές αρτηρίες, συμπεριλαμβανομένων της καρωτίδας, της μηριαίας και της στεφανιαίας αρτηρίας και της αορτής περισσότερων από 4.000 υγιών μεσήλικων τραπεζικών υπαλλήλων στην Μαδρίτη.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι ακόμη και μέτριες αυξήσεις της αρτηριακής πίεσης και της χοληστερόλης αποδείχθηκε ότι επηρεάζουν σημαντικά τον κίνδυνο αθηροσκλήρωσης σε νεότερους ενήλικες.
Πότε πρέπει να κάνετε εξετάσεις για υψηλή χοληστερόλη και υπέρταση
Παράγοντες κινδύνου όπως η υψηλή χοληστερόλη και η υπέρταση μπορούν να επηρεάσουν τις πιθανότητες αθηροσκλήρωσης των νεότερων ενηλίκων αργότερα στη ζωή τους περισσότερο από ό,τι ήταν γνωστό στο παρελθόν.
Ο δρ. Borja Ibáñez, επιστημονικός διευθυντής του CNIC και ένας από τους συγγραφείς της μελέτης είπε ότι ο έλεγχος για τα επίπεδα αθηροσκλήρωσης νωρίτερα στη ζωή (μεταξύ 20 και 25 ετών) και ο επιθετικός μετριασμός του κινδύνου που αυτή ενέχει, είναι επωφελής όταν το άτομο φτάσει στην μέση ηλικία.
Ο δρ. Rigved Tadwalkar, καρδιολόγος στο Κέντρο Υγείας Providence Saint John στην Καλιφόρνια είπε με την σειρά του: «Δεδομένων αυτών των ευρημάτων, θα άξιζε τον κόπο για τους επαγγελματίες υγείας να αρχίσουν να αξιολογούν τον καρδιαγγειακό κίνδυνο των ασθενών τους νωρίτερα, ακόμη και κατά τη διάρκεια των εξετάσεων στην πρώιμη ενήλικη ζωή. Αυτή η προσέγγιση συνάδει με την ιδέα της έγκαιρης παρέμβασης και του επιθετικού ελέγχου των παραγόντων καρδιαγγειακού κινδύνου ως μέσου για την μείωση των καρδιαγγειακών παθήσεων».
Ποιοι διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο για αθηροσκλήρωση
Δεδομένων των φυσιολογικών αλλαγών που έρχονται με τη γήρανση, οι ηλικιωμένοι εξακολουθούν να διατρέχουν τον υψηλότερο κίνδυνο, σύμφωνα με τον δρ. Tadwalkar είπε: «Αυτό περιλαμβάνει αρτηριακή σκλήρυνση, εξέλιξη της αθηροσκλήρωσης και αυξημένη ευπάθεια στο οξειδωτικό στρες και τη φλεγμονή. Η αθροιστική έκθεση σε παράγοντες κινδύνου, όπως η υπέρταση και η χοληστερόλη, ενισχύει περαιτέρω τον καρδιαγγειακό κίνδυνο καθώς οι άνθρωποι γερνούν».
Ωστόσο, η μελέτη προτείνει ότι ακόμη και οι φαινομενικά υγιείς νεότεροι ενήλικες θα πρέπει να παρακολουθούνται για κινδύνους που σχετίζονται με καρδιαγγειακά νοσήματα, είπε ο δρ. Tadwalkar, προσθέτοντας ότι τα γενετικά χαρακτηριστικά μπορούν να παίξουν ρόλο:
«Γνωρίζουμε ότι όσοι έχουν οικογενειακό ιστορικό καρδιαγγειακών παθήσεων μπορεί να αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο, δικαιολογώντας έτσι τις έγκαιρες δοκιμές και την προσεκτική παρακολούθηση, ειδικά λαμβάνοντας υπόψη ότι η εξέλιξη της αθηροσκλήρωσης είναι συχνά σιωπηλή».
Αλλά οι νεότεροι ενήλικες με υψηλότερα επίπεδα χοληστερόλης LDL (λιποπρωτεΐνη χαμηλής πυκνότητας) και αρτηριακή πίεση θα πρέπει να το λαμβάνουν υπόψη, προειδοποίησε ο δρ. Ibáñez:
«Γνωρίζουμε ότι όσοι έχουν υψηλότερα επίπεδα LDL-χοληστερόλης και αρτηριακή πίεση πάνω από τις ιδανικές τιμές και οι καπνιστές διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να εμφανίσουν πρώιμη έναρξη και εξέλιξη της αθηροσκλήρωσης. Παρόλα αυτά, μελλοντικές μελέτες θα πρέπει να το οριοθετούν ξεκάθαρα σε ακόμη νεότερους πληθυσμούς».
Αθηροσκλήρωση: Ποιοι είναι οι δείκτες κινδύνου
Υπάρχουν πολλά σημάδια που σχετίζονται με τον τρόπο ζωής και μπορεί να υποδηλώνουν αυξημένο κίνδυνο για αθηροσκλήρωση. Μια μελέτη του 2022 κατέληξε στα εξής για ενήλικες μεταξύ 20 και 39 ετών:
- κάπνισμα
- οικογενειακό ιστορικό αθηροσκλήρωσης
- διαβήτης
- προεκλαμψία
- εμμηνόπαυση σε γυναίκες κάτω των 40 ετών
Μια σειρά από διαταραχές ύπνου μπορούν επίσης να παίξουν κάποιο ρόλο. Η αποφρακτική άπνοια ύπνου μπορεί να αυξήσει σημαντικά τον κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου.
«Η υπνική άπνοια και η κακή ποιότητα ύπνου γενικότερα, αναδεικνύονται ως αξιοσημείωτοι παράγοντες. Τα διαταραγμένα πρότυπα ύπνου μπορεί να οδηγήσουν σε αυξημένο στρες στο καρδιαγγειακό σύστημα. Αυτό υπογραμμίζει τη σημασία της εξέτασης ολιστικών παραγόντων για την αξιολόγηση και τη διαχείριση της καρδιαγγειακής υγείας», είπε ο δρ. Tadwalkar.
Πηγή: healthline.com