Για να προσδιορίσετε τι αντιμετωπίζετε, εστιάστε στο πώς αισθάνεστε τον πόνο, τη θέση του πόνου, πότε ξεκίνησε και πόσο διαρκεί.
Η συνεργάτιδα της Cleveland Clinic, καρδιολόγος, δρ. Mistyann-Blue Miller, εξηγεί τι κοινό έχει μια κρίση πανικού με ένα έμφραγμα, αλλά και σε τι διαφέρουν.
Κρίση πανικού και έμφραγμα: Μπορούν να εκδηλώνονται με παρόμοια συμπτώματα;
Έμφραγμα είναι όταν μέρος της καρδιάς δεν παίρνει αρκετό αίμα. Αυτό συμβαίνει συνήθως επειδή μια αρτηρία που παρέχει αίμα στην καρδιά είναι φραγμένη.
Κρίση πανικού είναι μια ξαφνική επίθεση συντριπτικού φόβου ή άγχους, που προκαλείται από την απόκριση «μάχης ή φυγής» του εγκεφάλου. Οι κρίσεις πανικού δεν είναι απειλητικές για τη ζωή, αλλά επηρεάζουν την ποιότητα ζωής και την ψυχική ευεξία.
Τα άτομα που έχουν συχνές κρίσεις πανικού μπορεί να έχουν μια διαταραχή πανικού, ένα είδος αγχώδους διαταραχής. Αλλά μια μεμονωμένη κρίση πανικού μπορεί να συμβεί σε οποιονδήποτε, ακόμη και χωρίς διάγνωση διαταραχής πανικού.
Ένα έμφραγμα εκδηλώνεται ως:
- Πίεση στο στήθος
- Αίσθημα συμπίεσης: “Σαν ένας ελέφαντας που κάθεται στο στήθος σου”, περιγράφει η δρ. Miller
- Πόνος ή αίσθημα καύσου, όπως καούρα
Μια κρίση πανικού συχνά προκαλεί:
- Αιχμηρό, σαν μαχαιριά πόνο (κάτι που δεν κατά κανόνα δεν συμβαίνει στο έμφραγμα)
- Ταχυπαλμία ή δυσφορία στο στήθος που είναι δύσκολο να περιγραφεί
Πώς να ξεχωρίσετε ανάμεσα σε έμφραγμα και κρίση πανικού
Αρχικά, ας μιλήσουμε για τα συμπτώματα που σχετίζονται και με τις δύο καταστάσεις.
Τα κοινά συμπτώματα σε ένα έμφραγμα είναι:
- Πόνος ή πίεση στο στήθος
- Δυνατός, γρήγορος παλμός
- Αίσθημα ζαλάδας ή λιποθυμίας
- Εφίδρωση, συμπεριλαμβανομένου του κρύου ιδρώτα
- Πόνος ή ενόχληση στο πάνω μέρος του σώματος, όπως στο σαγόνι, τον λαιμό, τα χέρια, τους ώμους και την πλάτη
- Δυσκολία στην αναπνοή
- Ναυτία ή έμετος
- Αίσθημα επικείμενης καταστροφής
Τα συμπτώματα σε μια κρίση πανικού γενικά είναι:
- Πόνος στο στήθος
- Δυνατός, γρήγορος παλμός
- Εφίδρωση
- Δυσκολία στην αναπνοή
- Πόνος στο στομάχι ή ναυτία
- Αίσθημα επικείμενης καταστροφής
- Ξαφνικά συναισθήματα έντονου άγχους και φόβου
- Τρέμουλο
- Αδυναμία ή ζάλη
Σε πολλές περιπτώσεις, μια κρίση πανικού προκαλεί γρήγορο καρδιακό ρυθμό, γνωστό και ως ταχυκαρδία. Ο καρδιακός ρυθμός μπορεί να ξεπεράσει ακόμα και τους 200 παλμούς/λεπτό!
Ένας γρήγορος καρδιακός ρυθμός μπορεί να σας κάνει να αισθάνεστε ζαλισμένοι και με δύσπνοια. Ή μπορεί να αισθάνεστε «φτερούγισμα» ή δυνατούς χτύπους στο στήθος σας. Συνήθως, η ταχυκαρδία που συμβαίνει ως απόκριση στο συναισθηματικό στρες και διαρκεί μόνο λίγα λεπτά δεν είναι επιβλαβής. Αλλά εάν συμβαίνει τακτικά ή εάν έχετε πιθανά συμπτώματα καρδιακής προσβολής, αναζητήστε ιατρική φροντίδα.
Οπότε, αν και ορισμένα συμπτώματα εμφράγματος και κρίσης πανικού αλληλοεπικαλύπτονται, όπως ο πόνος στο στήθος, η δύσπνοια, η ναυτία και το αίσθημα επικείμενης καταστροφής, η δρ. Miller εξηγεί τις βασικές διακρίσεις που πρέπει να προσέξετε:
Η θέση του πόνου
Αν και τόσο το έμφραγμα, όσο και η κρίση πανικού προκαλούν δυσφορία στο στήθος, πρέπει να εστιάσετε στο πού ακριβώς βρίσκεται ο πόνος.
«Στο έμφραγμα, ο πόνος ακτινοβολεί σε άλλες περιοχές όπως χέρι, σαγόνι και λαιμός. Αν πρόκειται για κρίση πανικού, ο πόνος συνήθως θα παραμείνει στο στήθος», λέει η δρ. Miller.
Πότε νιώθετε τον πόνο
Οι καρδιακές προσβολές τείνουν να συμβαίνουν μετά από σωματική καταπόνηση, κάτι που δεν συμβαίνει στις κρίσεις πανικού.
Τι γίνεται όμως αν τα συμπτώματα εκδηλωθούν τη νύχτα; Τόσο η κρίση πανικού όσο και το έμφραγμα μπορούν να σας ξυπνήσουν από τον ύπνο. Αλλά υπάρχει μια βασική διαφορά: Οι άνθρωποι που έχουν νυχτερινές κρίσεις πανικού, τις έχουν συνήθως και κατά τη διάρκεια της ημέρας.
Οπότε, εάν ξυπνήσετε με πόνο στο στήθος ή άλλα συμπτώματα και δεν έχετε ιστορικό κρίσεων πανικού, τότε μάλλον είναι σημάδι καρδιακής προσβολής.
Πόσο διαρκεί ο πόνος
Τα συμπτώματα της κρίσης πανικού διαρκούν λίγα λεπτά ή έως και μία ώρα. Στη συνέχεια εξαφανίζονται και νιώθετε καλύτερα. Αλλά το έμφραγμα επιμένει περισσότερο.
Ο πόνος και τα συμπτώματα μιας καρδιακής προσβολής μπορεί να συνεχίσουν ή να εμφανίζονται κατά κύματα και να γίνονται καλύτερα ή χειρότερα.
«Το έμφραγμα μπορεί να προκαλέσει έντονο πόνο στο στήθος, ας πούμε βαθμού 9 ή 10 στην κλίμακα πόνου. Αργότερα, ο πόνος μπορεί να πέσει στο επίπεδο 3 ή 4 προτού επιδεινωθεί ξανά. Δηλαδή ο πόνος μπορεί να αλλάξει επίπεδο έντασης, αλλά δεν θα φύγει», λέει η δρ. Miller.
Έμφραγμα ή κρίση πανικού; Τι να κάνετε αν δεν είστε σίγουροι
Ένα πράγμα σίγουρο: Το συναισθηματικό στρες παίζει ρόλο και στις δύο καταστάσεις.
«Τόσο οι κρίσεις πανικού όσο και οι καρδιακές προσβολές μπορεί να συμβούν κατά τη διάρκεια ή μετά από μια στρεσογόνα κατάσταση. Αλλά τις περισσότερες φορές, οι άνθρωποι παθαίνουν κρίση πανικού παρά έμφραγμα ως απόκριση στο συναισθηματικό στρες», διευκρινίζει η δρ. Miller.
Τα άτομα που έχουν άγχος, κατάθλιψη ή χρόνιο στρες μπορεί να έχουν υψηλότερο κίνδυνο καρδιακών προβλημάτων. Το χρόνιο στρες μπορεί να οδηγήσει σε υψηλή αρτηριακή πίεση, η οποία αυξάνει τον κίνδυνο καρδιακής προσβολής και εγκεφαλικού.
Είναι επίσης σημαντικό να γνωρίζετε ότι ένα έμφραγμα μπορεί να φαίνεται σαν να «προήλθε από το πουθενά». Αλλά σε πολλές περιπτώσεις, ο πόνος στο στήθος λόγω καρδιακής νόσου (στηθάγχη) εμφανίζεται μέρες ή και εβδομάδες πριν από ένα καρδιακό επεισόδιο.
«Μπορεί να νιώσετε ένα τσούξιμο ή κάποιο πόνο στον ώμο ή το στήθος, αλλά νομίζετε ότι είναι κάτι άλλο. Τα συμπτώματα υποχωρούν. Αργότερα, ο πόνος χειροτερεύει ή νιώθετε λίγο κουρασμένοι. Τότε, χτυπά το έμφραγμα. Αυτά τα πρώιμα σημάδια μπορεί να είναι δύσκολο να εντοπιστούν», αναφέρει η δρ. Miller.
Το έμφραγμα είναι επείγουσα ιατρική κατάσταση, η κρίση πανικού όχι. Αλλά με την επικάλυψη των συμπτωμάτων, μπορεί να είναι δύσκολο να τα ξεχωρίσει κανείς. Μην ρισκάρετε. Εάν έχετε πόνο στο στήθος ή άλλα συμπτώματα καρδιακής προσβολής -ή εάν δεν είστε σίγουροι αν πρόκειται για έμφραγμα ή κρίση πανικού- αναζητήστε άμεση ιατρική φροντίδα.
Πηγή: clevelandclinic.org