Σύμφωνα με ερευνητές στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Βιρτζίνια, το βακτήριο Lactobacillus μπορεί να ανοίξει δρόμους σε νέες θεραπείες για την αντιμετώπιση του άγχους, της κατάθλιψης και άλλων προβλημάτων ψυχικής υγείας.
Το συγκεκριμένο βακτήριο βρίσκεται στα τρόφιμα που έχουν υποστεί ζύμωση και στο γιαούρτι.
Ο Alban Gaultier και οι συνεργάτες του υποστηρίζουν ότι πρόκειται για σημαντική ανακάλυψη επειδή εντοπίζει το ρόλο του Lactobacillus, διαχωρίζοντάς τον από όλους τους άλλους μικροοργανισμούς που ζουν φυσιολογικά μέσα και πάνω στο σώμα μας.
Οι οργανισμοί αυτοί είναι γνωστοί ως μικροβίωμα και οι επιστήμονες προσπαθούν συστηματικά πλέον να τους αξιοποιήσουν για να καταπολεμήσουν τις ασθένειες και να βελτιώσουν την υγεία.
«Η ανακάλυψή μας φωτίζει τον τρόπο με τον οποίο ο Lactobacillus που κατοικεί στο έντερο επηρεάζει τις διαταραχές της διάθεσης, συντονίζοντας το ανοσοποιητικό σύστημα», δήλωσε ο Gaultier, από το Τμήμα Νευροεπιστήμης της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Βιρτζίνια, το Κέντρο Ανοσολογίας του Εγκεφάλου και της Γλοίας και της Διαπανεπιστημιακής Πρωτοβουλίας για το Μικροβίωμα.
«Η έρευνά μας θα μπορούσε να ανοίξει το δρόμο προς την ανακάλυψη των πολυπόθητων θεραπευτικών ουσιών για το άγχος και την κατάθλιψη».
Μικροβίωμα και κατάθλιψη
Το έντερό μας φιλοξενεί αμέτρητα βακτήρια, μύκητες και ιούς. Οι μικροοργανισμοί που ζουν μέσα μας και πάνω μας, είναι περισσότεροι από τα κύτταρα στο σώμα μας. Όσο αποκρουστικό και αν μάς φαίνεται αυτό, ακόμη και ανησυχητικό, οι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι αυτοί οι μικροσκοπικοί οργανισμοί και οι αλληλεπιδράσεις τους είναι κεφαλαιώδους σημασίας για το ανοσοποιητικό σύστημα, τη σωματική και την ψυχική υγεία.
Είναι γνωστό ότι οι διαταραχές του μικροβιώματος λόγω ασθένειας, κακής διατροφής ή άλλων αιτίων, συμβάλλουν σε πολλές ασθένειες και βοηθούν ακόμη και στην εξάπλωση του καρκίνου.
Οι πρώτες προσπάθειες εξυγίανσης της χλωρίδας του εντέρου με ωφέλιμα βακτήρια, τα λεγόμενα προβιοτικά, έχουν δώσει ανάμεικτα αποτελέσματα. Ένα μεγάλο μέρος του προβλήματος ήταν η απόλυτη πολυπλοκότητα του μικροβιώματος, το οποίο εκτιμάται ότι περιλαμβάνει 39 τρισεκατομμύρια μικροοργανισμούς. Το να προσπαθεί κανείς να καταλάβει τι κάνουν συγκεκριμένα βακτήρια ή μύκητες – πόσο μάλλον πώς αλληλεπιδρούν με όλους τους άλλους μικροοργανισμούς και τον ξενιστή τους – μοιάζει σαν να προσπαθεί να μετρήσει τους κόκκους της άμμου.
Ο Gaultier και οι συνεργάτες του επικεντρώθηκαν στους γαλακτοβάκιλλους. Προηγούμενη έρευνα του Gaultier, είχε δείξει ότι τα βακτήρια μπορούσαν να αντιστρέψουν την κατάθλιψη σε ποντίκια, αλλά έπρεπε να καταλάβουν τον τρόπο που το επιτυγχάνουν.
«Γνωρίζαμε ότι οι γαλακτοβάκιλλοι ήταν ευεργετικοί στη βελτίωση των διαταραχών της διάθεσης και ότι μειώνονταν μετά από ψυχολογικό στρες, αλλά οι υποκείμενοι λόγοι παρέμεναν ασαφείς».
Οι επιστήμονες αποφάσισαν να συνεχίσουν την έρευνά τους για την κατάθλιψη χρησιμοποιώντας μια συλλογή βακτηρίων, γνωστή ως “Altered Schaedler Flora”, η οποία περιλαμβάνει δύο στελέχη Lactobacillus και έξι άλλα βακτηριακά στελέχη. Με αυτή τη σπάνια χρησιμοποιούμενη βακτηριακή κοινότητα, δημιούργησαν ποντίκια τόσο με όσο και χωρίς Lactobacillus, παρακάμπτοντας την ανάγκη για αντιβιοτικά.
Η τροποποιημένη χλωρίδα Schaedler παρήγαγε συναρπαστικά αποτελέσματα. Ο Gaultier και οι συνεργάτες του μπόρεσαν να εξηγήσουν πώς οι λακτοβάκιλλοι επηρεάζουν τη συμπεριφορά και πώς η έλλειψη των βακτηρίων μπορεί να επιδεινώσει την κατάθλιψη και το άγχος. Οι λακτοβάκιλλοι της οικογένειας Lactobaccillacea διατηρούν τα επίπεδα ενός ανοσοδιαμεσολαβητή που ονομάζεται ιντερφερόνη γάμμα, ο οποίος ρυθμίζει την αντίδραση του οργανισμού στο στρες και βοηθά στην αποτροπή της κατάθλιψης.
Πλέον οι ερευνητές μπορούν να αναπτύξουν νέους τρόπους πρόληψης και θεραπείας της κατάθλιψης και άλλων προβλημάτων ψυχικής υγείας, στα οποία τα συγκεκριμένα βακτήρια παίζουν σημαντικό ρόλο. Για παράδειγμα, οι ασθενείς που παλεύουν με την κατάθλιψη ή κινδυνεύουν από αυτήν θα μπορούσαν στο μέλλον να λαμβάνουν ειδικά σχεδιασμένα προβιοτικά συμπληρώματα για να βελτιστοποιήσουν τα επίπεδα του Lactobacillus.
Τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στο επιστημονικό περιοδικό Brain, Behavior, and Immunity.