Επιμέλεια:
Τσούγκος Ηλίας
Καρδιολόγος
Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών
Μέλος Δ.Σ. Ελληνικού Κολλεγίου Καρδιολογίας
Πηγή:
Μπορούμε να νικήσουμε τις Καρδιοπάθειες
Δημήτριος Κρεμαστινός
Α.Α. Λιβάνη 2010
Ποιος ασθενής θεωρείται διαβητικός;
Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μία αρρώστια, που εκφράζεται σαν αύξηση του σακχάρου του αίματος, γιατί ο οργανισμός δεν παράγει ή δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει την απαραίτητη για την καύση του σακχάρου ινσουλίνη. Διαβητικός είναι ο άρρωστος, που πάσχει κυρίως από αδυναμία του οργανισμού να ρυθμίσει σε σταθερό φυσιολογικό επίπεδο το σάκχαρο του αίματός του, το οποίο είναι συνήθως αυξημένο (πρωϊνό σάκχαρο προ φαγητού λιγότερο του 126mg%, γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη μικρότερη του 6,5 έως 7mmol/liter και μεταγευματικό σάκχαρο 2 ώρες μετά το φαγητό, στο επίπεδο των φυσιολογικών τιμών).
Τι βλάβες προξενεί ο σακχαρώδης διαβήτης;
Ο διαβήτης είναι μία πάθηση που δεν αφορά μόνον το σάκχαρο, αλλά είναι μία σοβαρή διαταραχή του μεταβολισμού όλων των βασικών ουσιών που χρησιμοποιεί ο κάθε άνθρωπος για τη διατροφή του. Δηλαδή η μεταβολική διαταραχή επεκτείνεται στις πρωτεΐνες και τα λίπη γι’ αυτό και θεωρείται ο βασικότερος συντελεστής του λεγόμενου μεταβολικού συνδρόμου. Επηρεάζει τα λιπίδια, την αρτηριακή πίεση, προκαλεί παχυσαρκία και στην πραγματικότητα καταστρέφει τις αρτηρίες ολόκληρου του οργανισμού. Ο διαβήτης θεωρείται η πάθηση που προσβάλλει και καταστρέφει όλα τα όργανα του οργανισμού, αλλά κυρίως καταστρέφει τις αρτηρίες του και θεωρείται κατ’ εξοχήν πάθηση των αρτηριών.
Πώς προφυλάσσουμε τις αρτηρίες στους διαβητικούς ασθενείς;
Παράλληλα με τη φροντίδα για τη διατήρηση του σακχάρου σε φυσιολογικά επίπεδα πρέπει να ακολουθείται η προληπτική θεραπεία για την προφύλαξη της διαταραχής της λειτουργίας του τοιχώματος των αρτηριών. Οι αρτηρίες του διαβητικού χάνουν την ελαστικότητά τους και παθαίνουν αρτηριοσκλήρωση. Αναπτύσσονται αθηροσκληρωτικές πλάκες στο τοίχωμα των αρτηριών, οι οποίες ανεξάρτητα από το μέγεθός τους, μπορεί να σπάσουν και να δημιουργήσουν θανατηφόρο έμφραγμα του μυοκαρδίου ή εγκεφαλικό αγγειακό επεισόδιο, χωρίς ο άρρωστος να έχει οποιοδήποτε προειδοποιητικό ενόχλημα. Οι αρτηρίες της καρδιάς προσβάλλονται συχνότερα και έτσι ο διαβητικός ασθενής κινδυνεύει περισσότερο από οποιοδήποτε άνθρωπο να υποστεί καρδιακή προσβολή. Η βλάβη που δημιουργεί ο διαβήτης στο τοίχωμα των αρτηριών της καρδιάς είναι τόσο σοβαρή, ώστε και εάν ακόμα χρειασθεί να επιχειρηθεί αγγειοπλαστική (μπαλόνι) ή εγχείρηση bypass, ο διαβητικός ασθενής έχει τέσσερεις φορές περισσότερες πιθανότητες να αποτύχει η επέμβασή του συγκριτικά με έναν άρρωστο με στεφανιαία νόσο χωρίς σακχαρώδη διαβήτη. Στην καρδιά μάλιστα, πέραν από την επιτάχυνση της αθηροσκλήρωσης των στεφανιαίων αρτηριών, προσβάλει το μυοκάρδιο και προκαλεί τη λεγόμενη διαβητική μυοκαρδιοπάθεια.
Τι πρέπει να προσέχει ο διαβητικός ασθενής;
Ο διαβητικός ασθενής θα πρέπει να γνωρίζει από ποιά μορφή διαβήτη πάσχει (νέων ή ενηλίκων), να συμμορφώνεται με το ειδικό του διαιτολόγιο και να παίρνει τα αναγκαία φάρμακα, εφ’ όσον είναι απαραίτητα για να διατηρεί σταθερό σε φυσιολογικά επίπεδα το σάκχαρό του 2 ώρες μετά το φαγητό. Ο διαβητικός ασθενής θα πρέπει να διατηρεί την πίεσή του και τα λιπίδιά του σε φυσιολογικές τιμές και με τις σύγχρονες απεικονιστικές μεθόδους να παρακολουθεί και να αντιμετωπίζει θεραπευτικά σωστά τις τυχόν υπάρχουσες αθηροσκληρωτικές βλάβες των αρτηριών του. Και φυσικά δεν θα πρέπει να διανοείται ότι υπάρχει τσιγάρο και κάπνισμα σ’ αυτή τη ζωή. Ο διαβητικός ασθενής έχει 3-4 φορές πιθανότητα σε σύγκριση με τον μη διαβητικό να επιπλακεί μία χειρουργική επέμβαση στις αρτηρίες του. Η θρόμβωση αποτελεί τη συνηθέστερη επιπλοκή. Γι’ αυτό και κάθε επέμβαση σε διαβητικό ασθενή πρέπει να αποφασίζεται όταν είναι αναγκαία και πάντα πρέπει ο γιατρός να είναι σε θέση να εκτιμήσει την κατάσταση των αρτηριών του ασθενή του, προτού αποφασίσει την οποιαδήποτε επέμβαση.
Αρκεί μόνο η καλή ρύθμιση του σακχάρου;
Ο ασθενής που πάσχει από διαβήτη δεν θα πρέπει να περιορίζεται μόνο στη ρύθμιση του σακχάρου του με ειδική διατροφή και φάρμακα, αλλά θα πρέπει να αλλάζει διαιτολόγιο και τρόπο ζωής. Πρέπει να περπατά 3-5 χιλιόμετρα, να ασκείται κάθε μέρα και πρέπει να διατηρεί φυσιολογικό το βάρος του σώματός του. Ένας καλός απλός δείκτης είναι η μέτρηση της περιμέτρου της μέσης, η οποία δεν θα πρέπει να είναι άνω των 102 cm για τους άνδρες και 88 cm για τις γυναίκες. Θα πρέπει να αποφεύγει τα λιπαρά και ιδιαίτερα τα κορεσμένα λίπη, στα οποία ανήκουν τα κρέατα, τα γαλακτοκομικά και ιδιαίτερα το βούτυρο.